در این مقاله بخوانید
نشانه ها و علائم اختلال شخصیت خودشیفته ؛ راه حل های درمان اختلال شخصیت خودشیفته
یکی از اختلال های شایع در بین اختلال های روانی اختلال شخصیت است ، ممکن است این اختلال را با اسامی مختلفی از جمله اختلال خودپسند ، خودخواه نیز بشنوید. ریشه نام این اختلال برمی گردد به یک افسانه قدیمی یونانی و با عنوان نارسیستیک نیز از آن یاد می شود.
جوانی به نام نارسیوس یک روز عکس چهره خود را در آب می بیند و به شدت عاشق و جذب انعکاس تصویر خودش در آب می شود ، دقیقا فردی که دچار اختلال شخصیت می شود نیز به همین شکل یک تصویر ماورای طبیعی و بی نهایت خوب از خود وشخصیتش در ذهن دارد.
شاید این نکته برای شما عجیب بنظر آید که فردی که دچار اختلال خودشیفتگی است از کمبود اعتماد به نفس و عزت نفس به شدت رنج می برد بی آن که بداند!!
شاید بپرسید که این افراد اعتماد به نفس خوبی دارند اما باید این نکته را بگوییم که این اعتماد به نفس کاملا کاذب و پوشالی است.
اختلال شخصیت خودشیفتگی
خودشیفتگی اختلالی است که فرد مبتلا خود را از بقیه برتر و بزرگ تر می داند ، دائما نگاه از بالا به پایین به بقیه دارد و در همدلی و همدردی با دیگران بشدت ضعیف است. این افراد نیاز بسیار زیادی به دیده شدن ، تشویق شدن و پاداش گرفتن دارند. این افراد اعتماد به نفس کاذب دارند و پشت نقاب ساختگی خود قایم شده اند تا کسی هویت و شخصیت اصلی آن ها و همچینین رنج نداشتن اعتماد به نفس شان را نبیند.
ممکن است بارها در روابط شان نسبت به این موضوع که آن ها به اندازه کافی تشویق و دیده نمی شوند شکایت داشته باشند و احساس ناراحتی و بدی داشته باشند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته در هریک از مراحل زندگی مثل تحصیل ، کار ، زندگی شخصی و …. به مشکل بر می خورند و مدام احساس نارضایتی دارند.
نشانه های اختلال شخصیت خودشیفته
اگر با یکی از این افراد برخورد داشته باشید قطعا متوجه خواهید شد کسی که اختلال شخصیت خودشیفته دارد بسیار فردی مغرور و متکبر است و همواره به شما نگاهی از بالا به پایین دارد ، این افراد به هیچ وجه انتقاد پذیر نیستند و به هر گونه انتقاد واکنش پرخاشگرایانه نشان می دهند. چیزی که به هیچ وجه این افراد ندارند عزت نفس است ، در مواردی ممکن است این افراد به سمت شرطبندی و رابطه های جنسی متعدد با افراد می شوند.
سن بروز اختلال شخصیت خودشیفته بزرگسالی است ، و ممکن است در هر فردی با یک سری ویژگی ها خود را نشان دهد.
در ادامه برخی از ویژگی ها و علائم رفتاری اختلال شخصیت خود شیفته را عنوان می کنیم ، ممکن است فردی که اختلال خودشیفتگی و خودپسندی دارد تمامی موارد زیر را نداشته باشد.
- توجه حداکثری به خود به صورت غیر طبیعی
- توهم خود بزرگ بینی داشتن
- انتظار تشویق و تحسین مداوم از اطرافیان داشتن
- توهم داشتن یک چهره ، اندام وموقعیت اجتماعی بسیار عالی
- کمال گرایی در انتخاب همسر ، شغل و..
- بی توجهی و کوچک شمردن دغدغه های دیگران
- عدم انتقاد پذیری و واکنش هیجانی نسبت به هرگونه انتقاد
- حسادت به دیگران و موقعیت ها و موفقیت های آن ها
- مضطرب و بی قراری در برخی شرایط
- اغراق در ارتباط صمیمانه برقرار کردن با افراد مشهور و ثروتمند
- کوچک شمردن بقیه و خود بزرگ بینی
- بزرگ نمایی مشکلات و چالش های زندگی وخود
- به صورت کامل تر اینجا بخوانید
علت های بوجود آمدن اختلال شخصیت خودشیفته
اختلال شخصیت با عنوان انگلیسی ( Narcissistic Personality Disorder ) می تواند عوامل و دلایلی مختلفی داشته باشد.
محققان بخش عمده ه ای از علت این ختلال را ژنتیک دانسته اند. البته شرایط محیطی نیز بسیار می تواند در بوجود آمدن این اختلال تاثیر گذار باشد ، مانند :
- مورد کم توجهی و بی توجهی قرار گرفتن در خانواده
- اهمیت دادن و توجه افراطی به کودک
- والدین بسیار سختگیر و پرتوقع
- روابط عاطفی و جنسی متنوع و زیاد
- شرایط فرهنگی و اجتماعی
راه های تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
تشخصیص اختلال ها به خصوص اختلال شخصیت خودشیفته کاری بسیار پرچالش و عجیب است ، شاید بپرسید چرا؟
- زیرا می تواند خود را پشت اختلال های دیگر پنهان کند ، و یا برخی از نشانه های خود را به عنوان دیگر اختلال ها نشان دهد.
- افرادی که اختلال شخصیت خودشیفته دارند ابدا زیر بار نمی رونند که اختلال شخصیت خودشیفته دارند ، به همین دلیل هم تشخیص و هم روند درمان را بسیار سخت می کند.
- همان طور که گفته شد این افراد در برابر هرگونه انتقاد واکنش نشان داده و آن را نمی پذیرند.
در ادامه لیستی از نشانه های یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته یا خودپسند را خواهیم گفت ، حداقل 6 مورد از موارد زیر نیاز است تا بگوییم فردی قطعا به این اختلال شخصیت دجار شده است.
- بزرگ جلوه دادن
- ذهن مشغولی راجع به جذابیت ها ، قدرت و عشق ناب
- باور بر این که من منحصر به فرد و متفاوتم
- نیاز به تشویق شدن
- انتظار و توقعات بی جا از اطرافیان برای توجه به او
- حسودی به دیگران
- نگاه از بالا به پایین
راه حل درمان اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
بر خلاف دیگر اختلال ها که هم درمان دارویی و هم روان درمانی وجود داشت ، باید بگوییم که تا این لحظه دارویی برای این اختلال ساخته نشده و تنها راه درمان روان درمانی است.
در جلسات روان درمانی به فرد کمک می شود که :
- بهبود روابط خانوادگی ، دوستی و کاری
- شناخت نقاط قوت و ضعف خود به درستی
- برنامه ریزی و هدف گذاری منطقی و معقولانه برای زندگی
- تقویت عزت نفس و اعتماد به نفس
دوستان این نکته را می دانید که تغییر در شخصیت امری بسیار دشوار و سخت است و نیاز به همت و خواست واقعی دارد ، ممکن است درمان این اختلال چندین ماه نیز طول بکشد ، تغییر و درمان بصورت پله ای و آرام آرام رخ می دهد و نیاز به صبر و شکیبایی دارد.
اگر حس می کنید اختلال شخصیت خودشیفته دارید به نکات زیر توجه کنید ، این موارد اولین قدم ها برای درمان است :
- سمت الکل و موارد مخدر نروید!
- ورزش را در راس برنامه های هفتگی خود قرار دهید.
- مراقبه و مدیتیشن را دست کم نگیرید.
- نگاه منطقی داشته باشید و کماگرایی و رویاپردازی افراطی را کنار بگذارید.
- خود را آماده مسیر درمان طولانی و شاید سخت اختلال خودشیفته بکنید.
- با درمان این اختلال طعم شیرین زندگی را حس خواهید کرد.
چگونه از اختلال شخصیت خودشیفته جلوگیری کنیم؟
همانطور که گفتیم از ناشناخته ترین اختلال هاست و راه پیشگیری دقیق ندارد اما دانستن این نکات قطعا کمک کننده است.
- توجه به اختلال های دوران کودکی
- آمادگی روحی قبل از بچه دار شدن
- مراجعه به روان درمانگر و روانشناس
